Potęga Asyrii

 Asyryjski rydwan bojowy z VIII w. p.n.e.

Armia Asyrii była siłą, z którą należało się liczyć. Dzięki niej, królestwo Asyrii doszło do znacznej potęgi miedzy II i I tysiącleciem p.n.e. i władało znacznym obszarem Azji Mniejszej. Armia już wtedy słynęła z okrucieństwa. Swe sukcesy wojska Asyrii zawdzięczały jednak przede wszystkim łucznikom, którzy siali postrach w otwartym polu, jak też podczas oblężeń. Także rydwanom, które rozbijały formacje przeciwników często samym pędem i masą. Z początku obsadzał je tylko woźnica i strzelec, lecz później udoskonalono tę broń. Większy i lepiej opancerzony rydwan przypominał czołg i zabierał prócz woźnicy trzech łuczników i oszczepników.

Asyryjski łucznik na koniu musiał do perfekcji opanować zarówno jazdę konno, jak
i posługiwanie się łukiem. Dosiadanie konia i prowadzenie skutecznego ostrzału było
nie lada umiejetnoscią zważywszy, że wtedy nie znano jeszcze strzemion i siodeł.

Kolejną przewagą Asyryjczyków nad sąsiadami był dostęp do bogatych złóż metali, Można je było znaleźć we wschodniej części ich ojczyzny. Bogatsi żołnierze Asyryjscy wychodzili do boju wyposażeni w brąz a nawet żelazo, dzięki czemu zyskiwali automatyczną przewagę nad swymi przeciwnikami. Biedniejsi byli znakomitymi łucznikami i nawet jeśli nie było ich stać na wyposażenie otrzymywali je ze składów państwowych. Tu trzeba dodać, że Asyria utrzymywała zawodową armię. Żołnierze przechodzili wieloletnie szkolenie i byli specjalnie przygotowywani do prowadzenia działań wojennych.
Siła armii była na owe czasy ogromna. Król Aszurnasipall II(883-859 p.n.e.) miał ponoć 50-tysięczną armię. Dwa razy liczniejsze zastępy można było uzbroić bronią zgromadzoną w arsenałach, które Salmanasar III zbudował w Kalchu. Za panowania Sargona II sojusznicy dostarczali 20 tysięcy łuczników, 1000 oszczepników, 1500 konnych i 150 rydwanów. Historycy szacują, że w czasach największej potęgi Asyria była w stanie zmobilizować nawet 700 tysięcy ludzi. Z zestawienia tych liczb widać jak wielkie znaczenie w armii asyryjskiej miała formacja łuczników i jak wielka wagę przywiązywano do odpowiedniego stosunku ich liczebności.

Asyryjscy żołnieze słynęli z okrucieństwa. Na rycinie przedstawiono formację łucznika i tarczownika w towarzystwie wyższej rangi oficera, ktory trzyma obcietą glowę pokonanego przeciwnika.

Łuk (qaštu), najprawdopodobniej kompozytowy, był główną bronią ofensywną Asyryjczyków. Miał zasięg do 650 metrów i był śmiercionośny z odległości 250 metrów. Trzcinowa strzała posiadała zwykle żelazny, rzadziej spiżowy lub kamienny grot oraz lotki z piór orlich bądź sępich. Taka strzała przebijała pancerz z odległości 100 kroków. Kołczan mieścił zazwyczaj 50 strzał. Wynalezienie kołczanu noszonego na ramieniu zwiększył siłę rażenia łuczników asyryjskich aż o 40 procent. Szybkie wyciąganie strzały pozwalała na zasypywanie wrogów gradem strzał.
Łucznicy stanowili pierwszą linię w czasie bitwy. Ostrzał mogły prowadzić 100 osobowe oddziały łuczników, które miały wsparcie tarczowników,  jak też pojedynczy wojownicy. Pomysłem asyryjskich taktyków wojennych było zestawienie łuczników w pary z tarczownikami, którzy osłaniali strzelców trzymając prostokątną trzcinową tarczę o ponad 2-metrowej wysokości i wygiętym ku tyłowi szczycie. Łucznicy asyryjscy swoim kunsztem budzili strach wśród wszystkich przeciwników.

Astryjscy łucznicy ochraniani przez tarczownika - relief z Kalchu.

Przyglądając się starożytnym taktykom wojskowym, trudno się oprzeć wrażeniu, że o skuteczności armii decydowała jej mobilność i odpowiednie wykorzystanie łuczników. Na przykładzie asyryjskiego wojska można zaobserwować, że łucznicy byli siłą, która często decydowała o przebiegu bitwy i w konsekwencji o panowaniu na danym terytorium. Już wkrótce ten aspekt przyczyni się do znacznego wzrostu potęgi Scytów, a nieco później Hunowie zmienią na zawsze porządek panujący w ówczesnym świecie.